Magazine Logo

Prikkelgevoeligheid: theorie en praktijk

N.G.A. Tak, J.A. Tak

WTA

Prikkelgevoeligheid is een eigenschap die door de hele populatie heen in verschillende mate aanwezig is en vaak op complexe wijze verband houdt met verschillende soorten psychopathologie. Om tijdens de diagnostiek prikkelverwerkingsproblemen in het juiste kader te plaatsen, is kennis nodig van de bredere context van prikkelgevoeligheid. In dit artikel bespreken we de relatie van prikkelgevoeligheid met verschillende soorten psychopathologie en de consequenties voor de klinische praktijk, waaronder autisme, ADHD, hechtings- en persoonlijkheidsproblematiek. We concluderen dat prikkelgevoeligheid gezien kan worden als een transdiagnostische factor die op verschillende manieren kan interacteren met een breed scala aan psychische klachten. Aandacht voor prikkelgevoeligheid in de klinische praktijk kan behandeling van psychische klachten effectiever maken en lijdensdruk verminderen. Prikkelverwerkingsproblemen zijn een kernsymptoom van autismespectrumstoornissen (ASS). Wanneer dit herkend wordt, moet ASS zeker differentiaaldiagnostisch overwogen worden. In de volwassenenpsychiatrie leek kennis over prikkelverwerking lange tijd vrijwel beperkt tot de zorg voor mensen met ASS terwijl deze problemen ook bij andere stoornissen voorkomen, waarover de laatste jaren meer bekend geworden is (Greven et al.,2019). Prikkelverwerkingsproblemen zijn geassocieerd met disfunctioneren op sociaal en professioneel vlak (Brout & Miller, 2015) en kunnen in relatie tot andere psychische klachten een uiteenlopende rol hebben: die van risicofactor, beschermende factor, kernsymptoom van een syndroom, modulerende factor (die de expressie van een symptoom en het aanslaan van de behandeling kan beïnvloeden) of belemmerende factor in het herstel. Dit alles maakt prikkelgevoeligheid tot een transdiagnostische factor (Greven et al., 2019). Om de rest van dit artikel te lezen dient u zich in te loggen of te registreren.

WTA

WTA (Het Wetenschappelijk Tijdschrift voor Autisme) is een peerreviewed tijdschrift met als doelstelling het bevorderen van de verspreiding van wetenschappelijk gefundeerde kennis over het spectrum van autismestoornissen in het Nederlands taalgebied. De verbreding van het wetenschappelijk fundament is gericht op de verbetering van de positie van mensen met autisme in de samenleving in de meest brede zin van het woord.

Naar de website.



Ouderschapskennis

Ouderschapskennis, voor opvoedondersteuners en ouderbegeleiders, is een tijdschrift voor de studie van ouderschap en ouderschapsproblematiek. De redactie van Ouderschapskennis weet uit ervaring wat de dagelijkse dilemma’s op de werkvloer van ouders, ouderbegeleiders en opvoedondersteuners zijn.

Naar de website



Waardenwerk

Tijdschrift Waardenwerk richt zich op het onderzoeken en ondersteunen van werken aan waarden op drie, onderling samenhangende niveaus: het niveau van de persoonlijke bestaansethiek, het niveau van werk en professioneel handelen en het niveau van organiseren en besturen.

Naar de website



Participatie en Herstel

‘Participatie en Herstel’ is een voortzetting van het Tijdschrift voor Rehabilitatie en Herstel. Het richt zich op ondersteuning van maatschappelijk herstel, sociale inclusie en het tegengaan van maatschappelijke uitsluiting van mensen met een verslaving of met forensische problematiek.


Naar de website